Dag 119: Meneer Moreno

Het gaat gebeuren, vandaag is de dag: de Perito Moreno Gletsjer! Naast Machu Picchu, de jungle, Igazu falls en Rio de Janeiro met carnaval, is dit één van de vijf hoogtepunten op mijn reis door Zuid-Amerika. De Perito Moreno Gletsjer is een enorme ijsmassa van wel 4 kilometer breed, 23 kilometer lang en 50 tot 70 meter hoog (het uiteinde dat boven het water uitsteekt). Het oppervlak van de gletsjer is maar liefst 253,4 vierkante kilometer, een onvoorstelbare grootte. Een erg indrukwekkend natuurverschijnsel dus, helemaal omdat de gletsjer met een vaart van wel 2 meter per dag beweegt waardoor er voortdurend op spectaculaire wijze en met veel gerommel grote stukken ijs afbreken van het uiteinde. Om het allemaal nog mooier te maken is er exact tegenover de monding van de gletsjer een flinke heuvel van waaraf je perfect uitzicht hebt op de afbrokkelende rand. De setting is zo perfect dat het bijna lijkt alsof het allemaal door de mens is aangelegd.

Na het ontbijt in het hostel wisselen we van kamer en lopen we rond 11.30 uur naar het centrum. Daar lopen we langs het kantoor van Hielo & Adventures, een organisatie die gespecialiseerd is in gletsjer-trekking. Omdat we vandaag alleen maar langs de rand van de gletsjer zullen varen en lopen, wil ik morgen eens diep in de buidel tasten en een grote gletsjerwandeling maken. Die grote gletsjerwandeling kost maar liefst 950 pesos (omgerekend 159 euro), maar omdat dit één van de hoogtepunten op mijn reis is heb ik besloten mezelf in te schrijven voor de tour. Leo zal morgen in El Calafate blijven omdat aan de grote gletsjertocht alleen mensen tussen de 18 en 45 jaar mogen deelnemen (het schijnt zwaar te zijn) en omdat hij de mini-hike op de gletsjer te duur vindt. Ik betaal de tour uiteindelijk in dollars en ben verrassend genoeg “slechts” 172 dollar kwijt (omgerekend 132 euro). Ik heb al eerder vernomen dat het in Argentinië heel moeilijk is om dollars te krijgen en dat daardoor de koers flink is gestegen, maar hier merk ik voor het eerst het grote verschil. Helaas heb ik Leo maar 250 dollar voor me mee laten nemen, wellicht kan Renee weer een nieuwe lading brengen wanneer ze naar Buenos Aires komt. Op deze manier komt het in Argentinië bijna weer in de buurt van betaalbaar!

Om 13.00 uur stappen we in de bus naar de gletsjer. Natuurlijk worden we vergezeld door alleen maar toeristen, maar voor deze ene keer erger ik mezelf daar niet zo aan. Wat we gaan zien is zo bijzonder dat die paar Fransen en die ene irritante Duitser me niet eens meer aan het denken zetten. Na ongeveer drie kwartier rijden betalen we de toegangsentree tot het park (de rangers stappen de bus in en ontnemen elk individu van 100 pesos (16 euro), zo gaat dat hier in Argentinië) en een kwartiertje later krijgen we voor het eerst in de verte de gletsjer te zien. Ik heb natuurlijk al veel verhalen gehoord van iedereen die ik tegenkwam en weet eigenlijk al ongeveer wat ik ga zien, maar toch is het even een mooi moment wanneer de gletsjermuur voor het eerst in beeld verschijnt. De andere toeristen in de rijdende bus zijn het kennelijk met me eens, want massaal gaan de blikken naar links. De slingerweg waarop we rijden laat ons steeds slechts een glimp opvangen van ons doel van vandaag, de spanning wordt mooi opgebouwd.

Uiteindelijk arriveren we in de haven, waar een flinke boot ligt te wachten op een nieuwe lading toeristen. We worden de boot op gedirigeerd en varen uit, op weg naar de gletsjermuur. Tot op dat moment hebben we de gletsjer nog niet goed gezien, alleen vanuit de verte, waarbij de gletsjer rustig in de het dal lag. Nu varen we op een witblauwe ijsmuur af die alleen maar groter en grote wordt. Het is bijna onmogelijk om de schaal in te schatten van wat we zien, maar hoe dichter we de witte muur naderen, des te meer dringt het besef door dat het volume dat voor ons ligt enorm is. De minimale hoogte van de ijswand die we zien is 50 meter, wat vergelijkbaar is met een flatgebouw van 12 verdiepingen. Omdat er niemand bij de basis van de muur staat (dat zou te gevaarlijk zijn vanwege vallend ijs) is er totaal geen idee van schaal. Helaas kan de boot niet dichterbij komen dan 200 meter van de wand, omdat er enorme stukken ijs naar beneden kunnen vallen die de hele boot kunnen doen omslaan. Velen zijn me voorgegaan en ik ga het niet eens meer proberen; het beschrijven van de werkelijke impact van de gletsjer op de mens is bij voorbaat kansloos, je komt gewoon woorden te kort. Dit is weer één van die vele gevallen waarbij je echt zelf moet komen kijken. Het dichtst in de buurt komen nog de foto’s, maar daarbij ontbreekt echt het gevoel voor schaal (dat in werkelijkheid al moeilijk is in de schatten), de koude wind en de enorme krakende en donderende geluiden die de gletsjer af en toe maakt. Ik hou eigenlijk helemaal niet van dingen die al bij voorbaat geslaagd zijn. Dingen waarover je al zoveel positieve verhalen gehoord hebt en die iedereen zo leuk vindt dat ze wel gaaf móeten zijn. Dingen die iedereen bezoekt, als een kudde schapen stappen we dan de bus uit en maken we synchroon foto’s; Gadverdamme! Dan wil ik juist het tegenovergestelde vinden, puur uit principe, ook al is dat wat ik zie wel erg spectaculair. Bij de Perito Moreno gletsjer kan dat niet. Hoe graag ik het ook zou willen, er is vandaag geen mogelijkheid om tegen te zijn, om die norse toerist te spelen die doet alsof hij niet zo onder de indruk is. Wat je hier ziet is gewoon fantastisch, een unieke belevenis voor jong, oud, dik, dun, kort, lang, blank en bruin.

Met de boot varen we langs de enorme wand en ik kan niet genoeg krijgen van het uitzicht. Alle fototoestellen aan boord maken overuren, dit keer zijn het niet alleen de Japanners. We zien helaas geen grote stukken ijs afbreken tijdens de boottocht, maar horen wel flinke scheuren ontstaan. In het water drijven verschillende grote ijsschotsen die herinneren aan de uren voorafgaand aan ons bezoek. Afkalven heet dat geloof ik, het afbreken van ijs van de gletsjerwand. Ik kan me nog herinneren dat ik een aantal jaar geleden Floortje Dessing (of één van die andere reisknapen) hier op een drijvend brok ijs zag staan. Wat geweldig om daar te zijn, dacht ik toen, en nu ben ik er!

De boottocht duurt een uurtje en we keren opgetogen terug naar de haven, waar de bus staat te wachten om ons te begeleiden naar het tweede gedeelte van onze observatiemiddag. De bus rijdt in 5 minuten een heuvel op, waar we prachtig uitzicht hebben over de gletsjer. Eerder zagen we alleen de hoge rand en konden we niet echt een overzicht krijgen van de omvang van dit monster, maar nu we er half bovenop kijken is er rede om nog meer onder de indruk te zijn. In de lengte verdwijnt de gletsjer in de wolken tussen de hoge besneeuwde bergtoppen, in de breedte zien we de halfronde wand die zeker een kilometer lang is. Het is echt bijna niet te bevatten wat zich hier voor enorme krachten voordoen, een enorme ijsmassa die zo het water inschuift. We lopen over de honderden meters metalen loopbrug die speciaal voor ons is aangelegd en nemen plaats op één van de vele uitkijkpunten. Petje af voor de infrastructuur hier overigens, er zijn echt bijzonder veel loopbruggen die haast elke kijkhoek op de enorme gletsjer mogelijk maken. De entree die we voor het park betaalden wordt hier duidelijk omgezet in fysiek genot, dat is mooi. De loopbruggen doen overigens wel erg Amerikaans en toeristisch aan, maar de oorspronkelijke door mensenvoeten versleten berghelling die we onder de verhoogde paden zien is ook niet echt het toonbeeld van netheid. Vanuit het uitkijkpunt hebben we uitzicht op de noordezijde van de gletsjer, de zijde die zojuist is opgewarmd door de middagzon. Het is stralend weer vandaag en wellicht daardoor vallen er vele stukken ijs in het water. Het is alsof het dondert, het geluid is diep, vol en gaat door merg en been. Van een afstand lijken het slechts ijsklontjes die naar beneden vallen, maar wanneer het geluid een paar seconden later je oren bereikt weet je dat het hier om een schaalprobleem gaat. De vallende ijsbrokken moeten minstens zo groot zijn als een voetbal, zo klinkt het tenminste wanneer ze de ijswand of het water raken. Soms ontstaat er ook een flinke vloedgolf wanneer een brok ijs het water raakt, waarschijnlijk een vloedgolf van enkele meters hoog. Het is wel lastig om het vallende ijs te fotograferen, want wanneer je het rommelende geluid hoort is het stuk meestal al lang en breed in het water verdwenen.

Ik ga nu stoppen met het beschrijven van wat we allemaal zien, want ik kan er wel pagina’s over doorgaan en dat kan nou ook weer niet de bedoeling zijn. Ik zou met gemak een week bij de gletsjerwand kunnen doorbrengen om er gewoonweg naar te blijven kijken. Er moet maar snel weer een ijstijd komen, dan kunnen we wellicht ook in Nederland weer genieten van een goede gletsjer.
Voldaan keren we rond 19.15 uur terug naar El Calafate. We hebben een geweldige gletsjerdag achter de rug. Leo neemt voorgoed afscheid van Meneer Moreno, ik zeg: “hasta manana”. Het voorbereidende werk is gedaan, de basis is gelegd, morgen kom ik terug en zal ik de gletsjer te voet bedwingen. I’ll be back!